Abstrakt
The article refers to the output of Zofia Agnieszka Kłakówna (including the book Przymus i wolność [Constraint and Freedom]), as well as the output of her co-authors who co-created the anthropological-cultural concept of education, curricula, and textbooks for many years, expounding this concept (the so-called “Cracovian school of didactics”). The author reflects on the idea of subjectivity and the categories conditioning subjectivity, and then explains in detail what subjectivity in educational theory and practice involves. Since pure subjectivity is not achievable according to the vision presented in the article, the author specifies what conditions would have to be met in order to move towards a subjective standard of evaluation in educational design activities as well as in actual school activities.
Bibliografia
Braudel F., Historia i trwanie, przeł. B. Geremek, przedm. B. Geremek, W. Kula, Warszawa 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fromm E., Ucieczka od wolności, przeł. O. i A. Ziemilscy, przedm. F. Ryszka, Warszawa 1970. Gombrowicz W., Ferdydurke, Kraków 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Hypokeimenon, [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/hypokeimenon;4008488.html (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kafka F., Proces, przeł. B. Schulz, Madryt 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kasprzak P. i in., Edukacja w czasach cyfrowej zarazy, Toruń 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Bierz i czytaj…, Kraków 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Język polski. Wykłady z metodyki. Akademicki podręcznik myślenia o zawodzie szkolnego polonisty, Kraków 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Język, który myśli za ciebie, „Kwartalnik Edukacyjny” 2018, nr 92, s. 25–39.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV–VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Kołodziej P., Waligóra J., Pakt dla szkoły. Zarys koncepcji kształcenia ogólnego. Zaproszenie do dyskusji, Gdańsk 2011, https://www.kongresobywatelski.pl/ wp-content/uploads/2017/05/wis-40.pdf (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Czas na obraz. Dzieło malarskie jako tekst i kontekst w szkolnym kształceniu humanistycznym (1880–1999), Kraków 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Dwadzieścia pięć twarzy dziewczyny z perłą. Praktyka czytania dzieł malarskich w procesie kształcenia kulturowo literackiego, Kraków 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Literatura grozi myśleniem, Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Priorytety kształcenia „polonistycznego”, czyli o poszukiwaniu podstawy w „podstawie programowej”, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia” 2011, t. 3, s. 195–207, https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/12967/AF94-
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
-18--Ko%c5%82odziej--Priorytety-kszta%c5%82cenia-polonistycznego.pdf (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Szkoła w świecie pozoru, [w:] Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej, red. M. Dudzikowa, K. Knasiecka -Falbierska, Kraków 2013, s. 204–220.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Waligóra J., Waligóra J., Szkolny teatr interakcji. Od pomysłu do przedstawienia, Kraków 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Konstytucja RP, Rozdział II: Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/2.htm (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Marcela M., Patoposłuszeństwo. Jak szkoła, rodzina i państwo uczą bezradności i co z tym zrobić?, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markowski M.P., Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Obuchowski K., Człowiek intencjonalny, czyli o tym, jak być sobą, Poznań 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-jezyk-polski.pdf (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa z komentarzami. Tom 2. Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum, https://www.oke.krakow.pl/inf/filedata/files/men_tom_2.pdf (dostęp: 30.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sacks O., Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem, przeł. B. Jarząbska -Ziewiec, Poznań 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Schulz B., Opowiadania, wybór esejów i listów, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skarbiec języka, literatury, sztuki. Wypisy z ćwiczeniami. Kultura XX wieku i jej tradycje. Podręcznik dla klasy I liceum ogólnokształcącego i profilowanego – zakres podstawowy i rozszerzony, red. B. Chrząstowska, Poznań 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steinbeck J., Na wschód od Edenu, przeł. B. Zieliński, Wrocław 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Waligóra J., Ani rytuał, ani karnawał… O interpretacji tekstu literackiego w szkole (ponadgimnazjalnej). Warunki – strategie – perspektywy, Kraków 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Waśko A., O edukacji literackiej (nie tylko dla polonistów), Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Programy To lubię! (pod redakcją Zofii Agnieszki Kłakówny)
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., To lubię! Program nauczania języka polskiego w szkole podstawowej. Klasy IV–VIII, Warszawa–Kraków 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., To lubię! Program nauczania języka polskiego w klasach IV–VI zreformowanej szkoły podstawowej, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., To lubię! Program nauczania języka polskiego w klasach I–III gimnazjum, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., To lubię! Program nauczania języka polskiego w klasach I–III liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego oraz w klasach I–IV technikum, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podręczniki (pod redakcją Zofii Agnieszki Kłakówny)
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sztuka pisania
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas 4–6. Zeszyt ucznia, Warszawa 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas 4–6 szkoły podstawowej. Metodyczny podręcznik nauczyciela, Warszawa 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjno stylistyczne. Klasy 1–3 gimnazjum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjno stylistyczne. Klasy 1–3 gimnazjum. Książka nauczyciela, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nowa Sztuka pisania
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowa Sztuka pisania. Klasy 4–6 szkoły podstawowej, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
To lubię! klasy 4–6 szkoły podstawowej
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dyduch B., Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 4. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Steczko I., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 4. Ćwiczenia językowe, Kraków 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dyduch B. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 4. Książka nauczyciela, Kraków 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 5. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Steczko I., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 5. Ćwiczenia językowe, Kraków 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 5. Książka nauczyciela, Kraków 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 6. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Steczko I., Podręcznik do języka polskiego, To lubię! Klasa 6. Ćwiczenia językowe, Kraków 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 6. Książka nauczyciela, Kraków 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nowe To lubię! klasy 4–6 szkoły podstawowej
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A. i in., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 4. Kształcenie kulturowo literackie, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 4.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kształcenie kulturowo językowe, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 4. Książka dla nauczycieli i rodziców, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Jędrychowska M., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 5. Kształcenie kulturowo literackie, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 5. Kształcenie kulturowo językowe, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 5. Książka dla nauczycieli i rodziców, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Jędrychowska M., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 6. Kształcenie kulturowo literackie, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 6. Kształcenie kulturowo językowe, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Wiatr K., Podręcznik do języka polskiego. Nowe To lubię! Klasa 6. Książka dla nauczycieli i rodziców, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
To lubię! gimnazjum
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 1. Gimnazjum. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Potaś M., Steczko I., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 1. Gimnazjum. Ćwiczenia językowe. Książka ucznia, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 1. Gimnazjum. Książka nauczyciela, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 2. Gimnazjum. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Potaś M., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 2. Gimnazjum. Ćwiczenia językowe. Książka ucznia, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 2. Gimnazjum. Książka nauczyciela, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M., Kłakówna Z.A., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 3. Gimnazjum. Teksty i zadania. Książka ucznia, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mrazek H., Potaś M., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 3. Gimnazjum. Ćwiczenia językowe, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa 3. Gimnazjum. Teksty i zadania. Książka nauczyciela, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
To lubię! szkoły ponadgimnazjalne
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrychowska M. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie kulturowo
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
literackie. Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Martyniuk W., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie językowe. Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela. Część 1, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela. Część 2, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie kulturowo literackie. Klasa II. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Martyniuk M., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie językowe. Klasa II. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa II. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Kołodziej P., Waligóra J., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie kulturowo literackie. Klasa III. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Steczko I., Martyniuk M., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Kształcenie językowe. Klasa III. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, Kraków 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A. i in., Podręcznik do języka polskiego. To lubię! Klasa III. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia