Abstrakt
The title of the article contains allusions to Georg Ziemer’s book How to Raise a Nazi and Eugène Ionesco’s drama Rhinoceros because the text raises the problem of fascism and the fascination of the modern world: attention is drawn to the symptoms of disturbing processes known from the past, which have been emerging, especially recently, and, similarly to pasts that are ignored and lead to exclusion, violence, hatred and contempt. As an institution with formative functions, school is increasingly anachronistic in its current shape and, by definition, based on coercion rather than freedom, which becomes a significant and endangered place in such a context. Therefore, the author of the text, referring to his own many years of teaching practice, legal conditions (the so-called core curriculum), diverse literature on the subject, literary and philosophical works and the current cultural and social context, point to these threats and, therefore, also to the problem of responsibility of people organising education both at the level of the entire country and in each specific class.
Bibliografia
Albright M., Faszyzm. Ostrzeżenie, przeł. K. Mironowicz, Warszawa 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Applebaum A., Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Besançon A., Przekleństwo wieku, przeł. J. Guze, Warszawa 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bloom H., Jak czytać i po co, przeł. A. Kunicka, Warszawa 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Camus A., Dżuma, przeł. J. Guze, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chwin S., Wolność pisania po Jałcie, Gdańsk 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
de Barbaro B., Wstęp, [w:] G. Ziemer, Jak wychować nazistę. Reportaż o fanatycznej edukacji, przeł. A.D. Kamińska, Kraków 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Eco U., Wieczny faszyzm, [w:] tegoż, Pięć pism moralnych, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Finkielkraut A., Zagubione człowieczeństwo, przeł. M. Fabianowski, Warszawa 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/nie-badzcie-obojetni-kiedy-jakakolwiek-wladza-narusza-przyjete-umowy,276,4844 (dostęp: 30.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114871,19121158,czlowiek-ktory-nie-zasalutowal-hitlerowi-kim-byl-mezczyzna.html (dostęp: 30.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1673688,1,kim-byl-jedyny-mezczyzna-ktory-nie-zasalutowal-sieg-heil.read (dostęp: 30.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ionesco E., Nosorożec, [w:] tegoż, Teatr, t. 2, przeł. J. Kelera, J. Kott, A. Tarn, Warszawa 2021, s. 227-423.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Bierz i czytaj…, Kraków 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Jakoś i jakość, Kraków 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Język polski. Wykłady z metodyki. Akademicki podręcznik myślenia o zawodzie polonisty, Kraków 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Przymus i wolność. Projektowanie kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV-VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Literatura grozi myśleniem, Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Koziołek R., Czytać, dużo czytać, Wołowiec 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lutyński J., Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa, Warszawa 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Marcela M., Patoposłuszeństwo. Jak szkoła, rodzina i państwo uczą bezradności i co z tym zrobić?, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Morrison T., Samoszacunek, przeł. K. Gucio, Poznań 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Napiórkowski M., Jak naprawić przyszłość? Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla liceum, technikum i branżowej szkoły II stopnia, https://www.ore.edu.pl/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-dla-liceum-technikum-i-branzowej-szkoly-ii-stopnia/ (dostęp: 12.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, https://www.dziennikustaw.gov.pl/D2017000035601.pdf (dostęp: 29.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa z komentarzami, Tom 2, Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum, http://www.oke.krakow.pl/inf/filedata/files/men_tom_2.pdf (dostęp: 29.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Próchnicki F., Kilka uwag z powodu zamierzonej reformy nauki języka polskiego, [w:] Materiały do reformy nauki języka polskiego w gimnazjach z polskim językiem wykładowym, „Muzeum” 1910, Dodatek 5.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ricoeur P., Filozofia osoby, przeł. M. Frankiewicz, Kraków 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Riemen R., Walczyć z tą epoką. O faszyzmie i humanizmie, przeł. A. Oczko, Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sacks O., Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem, , przeł. B. Jastrzębska-Ziewiec, Poznań 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sęp Szarzyński M., Rytmy albo wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. i wstęp J. Krzyżanowski, Wrocław 1973.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sobański A., Cywil w Berlinie 1933-1936, Warszawa-Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sokolińska J., Nauczyciele. Wielki zawód, Warszawa 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stanley J., Jak działa faszyzm. My kontra oni, przeł. A. Gostowski i A. Stelmach, Warszawa 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szymborska W., Wiersze wybrane. Wybór i układ Autorki, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tischner J., Filozofia dramatu. Wprowadzenie, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Vermes T., On wrócił, przeł. E. Borg, Warszawa 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Vuillard É., Porządek dnia, przeł. K. Marczewska, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Waśko A., O edukacji literackiej (nie tylko dla polonistów), Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wencel W., Wiersze z filmu, http://wojciechwencel.blogspot.com/2011/12/wiersze-z-filmu.html (dostęp: 29.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Witkowski P., Faszyzm, który nadchodzi, Warszawa 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ziemer G., Jak wychować nazistę. Reportaż o fanatycznej edukacji, przeł. A.D. Kamińska, Kraków 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia