Keywords
dydaktyka języka i literatury
kultura słowiańska
studia porównawcze
systemy nauczania
polityka językowa language and literature didactics
Slavic culture
comparative studies
teaching systems
language policy
kultura słowiańska
studia porównawcze
systemy nauczania
polityka językowa language and literature didactics
Slavic culture
comparative studies
teaching systems
language policy
How to Cite
Pieniążek, M. (2020). Breaking of System Isolation: Central Slavonic Didactics of Literature and Native Languages. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Didacticam Litterarum Polonarum Et Linguae Polonae Pertinentia, 11(315), 10–26. https://doi.org/10.24917/20820909.11.1
Abstract
This paper focuses on policy of mother tongue education in Slavonic countries like the Czech Republic, Serbia, Slovakia and Poland. The presented article covers mainly issues concerning language policy in the context of teaching of national languages. The comparison shows that the common history of Slavs and socio-geographical factors don’t play important role in planning of the L1 Slavonic educational systems. The analysis reveals also the lack of interdependence between the Slavonic national curriculum. That is why the author proposes new direction in comparative studies to include the mother tongue education in the process of building the regional, cultural and economic community of the Slavs.
References
Biedrzycki K., Bordzoł P., Czytanie i interpretacja, [w:] Program Międzynarodowej Oce- ny Umiejętności Uczniów. Wyniki badania PISA 2015 w Polsce, red. M. Federowicz, M. Sitek, Warszawa 2017.
Bińczyk E., Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków 2007.
Bugajski M., Przeszłość i przyszłość polityki językowej w Polsce, [w:] S. Gajda, A. Markowski, J. Porayski-Pomsta, Polska polityka komunikacyjno-językowa wobec wyzwań XXI wieku, Warszawa 2005.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego. Racjonalność działania a racjonalność społeczna, t. 1, przeł. A.M. Kaniowski, Warszawa 1999.
Hájková E., Vztah komunikační a jazykové výchovy na příkladu využití učiva mluvnice, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Ivanović D., Ćirilica ispred latinice samo na jugu i istoku Srbije, „Politika”, 11.12.2014, http://www.politika.rs/sr/clanak/313142/Drustvo/Cirilica-ispred-latinice-samo- -na-jugu-i-istoku-Srbije [dostęp: 6.04.2020].
Klimovič M., Komunikačně-funkční pojetí výuky mateřského jazyka v širším mezinárodním kontextu, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Labocha J., Dyskurs jako proces przekazywania wiedzy, [w:] Dyskurs edukacyjny, red. T. Rittel, J. Ożdżyński, Kraków 1997.
Lisek G., Polityka językowa Polski i jej sąsiadów na przykładzie Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej. „Język, Komunikacja, Informacja / Language, Communication, Information” 2001, nr 6.
Lubaś W., Polityka językowa, „Komparacja Współczesnych Języków Słowiańskich” (Opole) 2009, t. 4.
Млађеновић M., Критичка рецепција драмских дела Моме Капора, [w:] Приповедач урбане меланхолије. Књижевно дело Моме Капора. Зборник радова. Књига 3, ур. А. Јовановић, П. Пијановић, З. Опачић, Београд 2012.
Млађеновић M., Функција усмених форми у драми. 2010, [w:] Зборник Матице српске за књижевност и језик, t. 58, z. 3.
Опачић З., Два и по века српске књижевности за децу и младе, [w:] Антологија књижевности за децу 1, Нови Сад 2018.
Опачић З., Писмо за друга Кардеља: југословенство у социјализму, [w:] (Пре)обликовање детињства, Београд 2019.
Опачић З., Поетика чуда у поезији за децу Бранислава Петровића, [w:] Прилози запоетику Бранислава Петровића, зборник радова, ур. Д. Хамовић, Београд 2019.
Opačić Z., (Pre)oblikovanje detinjstva, Belgrad 2019.
Opačić Z., Towards More Meaningful Teaching of Literature in Serbian Schools. (Paradoxes of curriculum), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia” 2017, t. 8, nr 227.
Phillipson R., English-Only Europe? Challenging Language Policy, London - New York 2003.
Pieniążek M., Polonistyka performatywna. O humanistycznych technologiach wytwarzania światów, Kraków 2018.
Pisarek W., Polityka językowa w wybranych krajach europejskich, [w:] Polska polityka językowa w Unii Europejskiej, red. J. Warchala, D. Krzyżyk, Katowice 2008.
Podstawa programowa - język polski - klasy IV-VI; Podstawa programowa - język polski - gimnazjum; Podstawa programowa - język polski - liceum, części Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, DzU 2009, nr 4, poz. 17.
Rachwał T., Przedsiębiorczość jako kompetencja kluczowa w systemie edukacji, [w:] Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, red. T. Rachwał, Warszawa 2019.
Rámcový vzdělávací program pro základní vzdělávání, Praha 2017, s. 16-26, http://www. nuv.cz/t/rvp-pro-zakladni-vzdelavani [dostęp: 2.05.2020].
Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, przeł. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Kraków 2007.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie pod- stawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, DzU 2018, poz. 467, rozdz. Język polski.
Slavic Network - językowa i kulturowa integracja, 2005-2007, zob. http://www.slavic- -net.org [dostęp: 5.04.2020].
Štěpáník S., Vyuka mluvnice ve vztahu k rozvoji komunikacnich dovednosti - uvod do problemu, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Štěpáník S., Liptáková L., Szymańska M., Cesty ke komunikačně-funkčnímu pojetí v české, slovenské a polské didaktice mateřského jazyka, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Teaching of National Languages in the V4 Countries, red. M. Pieniążek, S. Štěpáník, Prague 2016.
Зељић Г.Н., Генитивни знак или знак дужине, „Српски језик: студије српске и сло- венске” 2019, t. 24, nr 1, https://doi.org/10.18485/sj.2019.24.1.37 [dostęp: 15.04. 2020].
Bińczyk E., Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków 2007.
Bugajski M., Przeszłość i przyszłość polityki językowej w Polsce, [w:] S. Gajda, A. Markowski, J. Porayski-Pomsta, Polska polityka komunikacyjno-językowa wobec wyzwań XXI wieku, Warszawa 2005.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego. Racjonalność działania a racjonalność społeczna, t. 1, przeł. A.M. Kaniowski, Warszawa 1999.
Hájková E., Vztah komunikační a jazykové výchovy na příkladu využití učiva mluvnice, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Ivanović D., Ćirilica ispred latinice samo na jugu i istoku Srbije, „Politika”, 11.12.2014, http://www.politika.rs/sr/clanak/313142/Drustvo/Cirilica-ispred-latinice-samo- -na-jugu-i-istoku-Srbije [dostęp: 6.04.2020].
Klimovič M., Komunikačně-funkční pojetí výuky mateřského jazyka v širším mezinárodním kontextu, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Labocha J., Dyskurs jako proces przekazywania wiedzy, [w:] Dyskurs edukacyjny, red. T. Rittel, J. Ożdżyński, Kraków 1997.
Lisek G., Polityka językowa Polski i jej sąsiadów na przykładzie Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej. „Język, Komunikacja, Informacja / Language, Communication, Information” 2001, nr 6.
Lubaś W., Polityka językowa, „Komparacja Współczesnych Języków Słowiańskich” (Opole) 2009, t. 4.
Млађеновић M., Критичка рецепција драмских дела Моме Капора, [w:] Приповедач урбане меланхолије. Књижевно дело Моме Капора. Зборник радова. Књига 3, ур. А. Јовановић, П. Пијановић, З. Опачић, Београд 2012.
Млађеновић M., Функција усмених форми у драми. 2010, [w:] Зборник Матице српске за књижевност и језик, t. 58, z. 3.
Опачић З., Два и по века српске књижевности за децу и младе, [w:] Антологија књижевности за децу 1, Нови Сад 2018.
Опачић З., Писмо за друга Кардеља: југословенство у социјализму, [w:] (Пре)обликовање детињства, Београд 2019.
Опачић З., Поетика чуда у поезији за децу Бранислава Петровића, [w:] Прилози запоетику Бранислава Петровића, зборник радова, ур. Д. Хамовић, Београд 2019.
Opačić Z., (Pre)oblikovanje detinjstva, Belgrad 2019.
Opačić Z., Towards More Meaningful Teaching of Literature in Serbian Schools. (Paradoxes of curriculum), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia” 2017, t. 8, nr 227.
Phillipson R., English-Only Europe? Challenging Language Policy, London - New York 2003.
Pieniążek M., Polonistyka performatywna. O humanistycznych technologiach wytwarzania światów, Kraków 2018.
Pisarek W., Polityka językowa w wybranych krajach europejskich, [w:] Polska polityka językowa w Unii Europejskiej, red. J. Warchala, D. Krzyżyk, Katowice 2008.
Podstawa programowa - język polski - klasy IV-VI; Podstawa programowa - język polski - gimnazjum; Podstawa programowa - język polski - liceum, części Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, DzU 2009, nr 4, poz. 17.
Rachwał T., Przedsiębiorczość jako kompetencja kluczowa w systemie edukacji, [w:] Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, red. T. Rachwał, Warszawa 2019.
Rámcový vzdělávací program pro základní vzdělávání, Praha 2017, s. 16-26, http://www. nuv.cz/t/rvp-pro-zakladni-vzdelavani [dostęp: 2.05.2020].
Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, przeł. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Kraków 2007.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie pod- stawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, DzU 2018, poz. 467, rozdz. Język polski.
Slavic Network - językowa i kulturowa integracja, 2005-2007, zob. http://www.slavic- -net.org [dostęp: 5.04.2020].
Štěpáník S., Vyuka mluvnice ve vztahu k rozvoji komunikacnich dovednosti - uvod do problemu, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Štěpáník S., Liptáková L., Szymańska M., Cesty ke komunikačně-funkčnímu pojetí v české, slovenské a polské didaktice mateřského jazyka, [w:] S. Štěpáník i in., Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Praha 2019.
Teaching of National Languages in the V4 Countries, red. M. Pieniążek, S. Štěpáník, Prague 2016.
Зељић Г.Н., Генитивни знак или знак дужине, „Српски језик: студије српске и сло- венске” 2019, t. 24, nr 1, https://doi.org/10.18485/sj.2019.24.1.37 [dostęp: 15.04. 2020].
Downloads
Download data is not yet available.