Abstract
In the text: Is „new” new or is it a „training ground for the Orwellian utopia”? Reflections on the most recent educational reform I address the issue of the reform of Polish language education understood in the structural and programmatic sense. The leading concept around which I focus my reflection is autonomy understood in the light of the concept of Aharam Aviram - Autonomy-Oriented Education. Aviram refers to the category of autonomy not only in the process of upbringing, but also in education. Autonomy is a task and an endless process, requiring everyone to work on themselves as well as the appropriate organization of social relations. The significance and sense of the proposal to rebuild the Aviram educational system becomes apparent in the context of restoring the lost bond with reflection on spirituality and as a protest against the centralization of the state in this area. And in the context of changes taking place in Polish education aiming at centralism, it has a bitter resonance. In the text I also take up polemics with some of the assumptions of the reform of Polish language educationReferences
cracies, Rotterdam 2010.
Aviram A., Autonomia i zaangażowanie: dopełniające się ideały, tłum. G.T. Wysocka, „Acta
Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Socjologia Wy-
chowania XIV” 2000, nr 339.
Bielik-Robson A., Inna nowoczesność. Pytania o współczesna formułę duchowości, Kraków
2000.
Bociek K., Autonomia jako naczelny cel w ujęciu Ahrama Awirama, „Paedadogia Christia-
na” 2013, nr 2.
Chrześcijański kształt patriotyzmu. Dokument Konferencji Episkopatu Polsk i przygotowa-
ny przez Radę d/sp Społecznych, https//episkopat.pl. [dostęp: 7.11.2018].
Czapliński P., Spis lektur prezydenta Dudy, czyli o tym, jak Polska podnosi się z mar, „Gaze-
ta Wyborcza” z 8 marca 2018 r.
Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys filozofii hermeneutycznej, przeł. B. Baran, Kraków
1993.
Ilg J., Rozmowy, Kraków 2014.
Janion M., Nie wszystko stracone, „Polityka” 1992, nr 48.
Janion M., Romantyzm błądzący, „Dialog” 1993, nr 1-2.
Koziołek R., Sienkiewicza świat bez ojców. Kryzys oczywistych wzorów męskości w kultu-
rze współczesnej. Downloads/5.Koziołek_13-23.pdf Koziołek.
Kundera M., Czarna lista albo divertimento w hołdzie Anatolowi Francowi, [w:] tegoż, Spo-
tkanie, przeł. M. Bieńczyk, wyd. II, Warszawa 2016.
Kwieciński Z., Całościowy projekt zmian w edukacji Aharona Avirama, „Kultura i Eduka-
cja” 2011, nr 4.
Kwieciński Z., Pedagogie postu. Preteksty - konteksty - podteksty, Kraków 2012.
List otwarty Komitetu Nauk Pedagogicznych w sprawie niepokojących zmian w edu-
kacji http://www.knped.pan.pl/index.php?option=com_content&view=artic-
le&id=58&Itemid=43.
Nęcka K., Psychologia twórczości, Gdańsk 2001.
Plata P., Romantyczna melancholia Marii Janion, https://magazynszum.pl/ romantycz-
na- melancholia-marii-janion# sdfootnote39.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego /cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-
-w-nowej-formule/podstawa-programowa/.
Popper K.R., Ku racjonalnej teorii tradycji, [w:] K.R. Popper, Droga do wiedzy. Domysły
i refutacje, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1990.
Wielowymiarowość przestrzeni życia współczesnego dziecka, red. J. Izdebska, J. Szyma-
nowska, Białystok 2009.