Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Many pages have already been written about profiling Polish language education in relation to climate and environmental issues. New interpretations of reading texts are promoted concerning ecocritical studies. The resources related to the educational use of ecolinguistics are much more modest. This research refers to the assumptions of posthumanist trends in linguistics, including ecolinguistics and language ecology as well as to sustainable education and didactics. The article also shows which trends could be used in language education to balance the power over the environment that humans (including their language) have arbitrarily assigned to themselves. It is about education that influences the development of conscious attitudes in students, related to transcending the “here and now,” full of empathy towards the environment and non‑people.
Bibliografia
Alexander R., Stibbe A., From the Analysis of Ecological Discourse to the Ecological Analysis of Discourse, „Language Sciences” 2014, vol. 41, s. 104–110.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Barnard A., Spencer J., Sapira–Whorfa hipoteza, [w:] Encyklopedia antropologii społecznokulturowej, red. A. Barnard, J. Spencer, Warszawa 2008, s. 545–546.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Biłas ‑Pleszak E. i in., Inkluzywny narzędziownik stanowisk, funkcji i zawodów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (słownik fleksyjno słowotwórczy), Katowice 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Warszawa 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cegieła A., Jaka polszczyzna, taka wspólnota Polaków. Tekst przemówienia wygłoszonego podczas XI Kongresu Obywatelskiego, 5 XI 2016, https://www.moznainaczej.com. pl/a‑cegiela‑jaka‑polszczyzna‑taka‑wspolnota‑polakow (dostęp: 14.10.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cele Zrównoważonego Rozwoju, United Nations, https://www.un.org.pl/cel4 (dostęp:
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
02.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fill A., Linguistik der Okologie Okologie der Linguistik, [w:] Referate des Symposions Sprachékologie und Okolinguistik an der Universitat Klagenfurt, Stauffenburg Varlag 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Goatly A., Green Grammar and Grammatical Metaphor, [w:] Ecolinguistics Reader. Language, Ecology and Environment, red. A. Fill, P. Mühlhäusler, London 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Godawa J., Zielona inkluzja, czyli o relacji człowieka z przyrodą, outdoor education i leśnej bajce, Katowice 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Haraway D., Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, [w:] Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska, Poznań 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Inny słownik języka polskiego, t. 2, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jędrzejowska ‑Wróbel R., Nad rzeką, [w:] M. Lorek, M. Zatorska, Nasza szkoła. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa II, część 4, Warszawa 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Warszawa 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lebda R., Wielki słownik frazeologiczny, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Louve R., Ostatnie dziecko lasu. Jak ocalić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury, przeł. A. Rogozińska, Warszawa 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nocoń J., Język(i) i komunikowanie się w zglobalizowanym świecie – o ekologii języka w edukacji polonistycznej XXI wieku, [w:] Lekcja POLSKI(ego). Praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku, t. 2: Praktyki edukacyjne, red. A. Gis i in., Poznań 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ochwat M., Humanistyka odpornościowa w czasach katastrofy klimatycznej, „Postscriptum Polonistyczne” 2023, nr 2, s. 1–20.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pajdzińska A., Antropocentryzm frazeologii potocznej, „Etnolingwistyka” 1990, nr 3, s. 59–68.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pajdzińska A., My, to znaczy… (z badań językowego obrazu świata), „Teksty Drugie” 2001, nr 1, s. 33–53.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Paśko I., Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów klas I–III szkół podstawowych, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła ponadpodstawowa: liceum ogólnokształcące, technikum oraz branżowa szkoła I i II stopnia. Język polski, Warszawa 2018, https://ore.edu.pl/2018/03/podstawa‑programowa‑ksztalcenia‑ogolnego‑dla‑liceum‑technikum‑i‑branzowej‑szkoly‑ii‑stopnia/ (dostęp: 19.09.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, Warszawa 2017, https://ore.edu.pl/wp‑content/uploads/2017/05/jezyk‑polski.‑pp‑z‑komentarzem.‑szkola‑podstawowa.pdf (dostęp: 19.09.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Powszechna encyklopedia filozofii, t. 1, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pramling Samuelsson I., Kaga Y., Introduction, [w:] The Contribution of Early Childhood Education to Sustainable Society, UNESCO, Paris 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Puzynina J., Nauka o języku w szkole XXI wieku, [w:] Horyzonty edukacji językowej, literackiej i kulturowej, red. R. Mrózek, Cieszyn 2003. Puzynina J., Słowo – wartość – kultura, Lublin 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rokoszowa J., Antropocentryzm języka i znaczenie tego faktu dla badań nad stroną, „Studia Gramatyczne” 1981, t. 4, s. 127–184.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skubała P., Kukowka I., Zrozumieć przyrodę na nowo. 10 zasad jak uczyć o przyrodzie, by budować motywację do działań ekologicznych, Bystra 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sławkowa E., Kilka uwag o pojęciu leksykalnego ekosystemu (na przykładzie języka polskiego), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 2020, t. 15, s. 255–264.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steciąg M., Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej, Zielona Góra 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steciąg M., Język w epoce antropocenu. Ujęcie ekolingwistyczne, Zielona Góra 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steciąg M., Słowa klucze w ekologii i ich krytyka z perspektywy ekolingwistycznej, „Problemy Ekorozwoju” 2009, t. 4, nr 2, s. 61–68.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Topolińska Z., Składnia grupy imiennej, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984, s. 311–389.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tyburski W., Ekoestetyka i edukacja ekologiczna, [w:] Globalna odpowiedzialność człowieka. Między analizą zjawisk a prognozą etyczną, red. K. Łukaszewska, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wendland Z., Ekologia lingwistyczna, czyli o możliwościach kształtowania świadomości ekologicznej za pośrednictwem zmian w sferze języka, „Sylwan” 2000, nr 10, s. 107–119. What is Education for Sustainable Development?, University of Plymouth, https://www.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
plymouth.ac.uk/students‑and‑family/sustainability/sustainability‑education/esd (dostęp: 25.02.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wierzbicka A., Lexicography and Conceptual Analysis, Ann Arbor 1985.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia