Słowa kluczowe
integrative teaching
Henryk Kurczab (1930-2022)
XX-XXI century poetry
literature - painting
Jak cytować
Abstrakt
The article is devoted to the place of ekphrasis in Polish language education. In the light of Henryk Kurczab’s concept of integrative teaching, as well as comparative and interdisciplinary research, using teaching by experiencing, doing, investigating, selected ekphrastic poems by Zbigniew Herbert and Adriana Szymanska and essayistic ekphrases are discussed. The proposed approach proves that the literary fascination with painting present in poetry and essayism of the XX–XXI centuries allows for exploring the dialogue between a poet or an essayist and a painter, as well as between a teacher and students.
Bibliografia
Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, wybór i oprac. E. Grabska i H. Morawska, Warszawa 1977, s. 292.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Biała A., Literatura i malarstwo, Korespondencja sztuk, Warszawa – Bielsko-Biała 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bortnowski S., Zdziwienia polonistyczne, czyli o sztuce na lekcjach polskiego, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chemperek D., Kalbarczyk A., Trześniowski D., Język polski. Oblicza epok 4, podręcznik, liceum i technikum, zakres podstawowy i rozszerzony, WSiP, Warszawa 2022, s. 86-88.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chrząstowska B., Wójtowicz-Stefańska A., Umiejętności odbioru dzieła sztuki, [w:] Innowacje i metody, t. I, W Kręgu teorii i praktyki. Podręcznik akademicki dydaktyki kształcenia polonistycznego, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 182.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dąbrowska D., Prylińska E., Ratajczak C., Regiewicz A., Sztuka wyrazu. Język polski, podręcznik do liceum i technikum, zakres podstawowy i rozszerzony, Współczesność, GWO, Gdańsk 2022, s. 205; 233-234.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dembińska-Pawelec J., Villanella. Od Anonima do Barańczaka, Katowice 2006, s. 181-197.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dyduch B., Między słowem a obrazem. Dylematy współczesnej polonistyki, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w poezji współczesnej, Katowice 2004, s. 47-77.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grodecka A., Wiersze o obrazach. Studium z dziejów ekfrazy, Poznań 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Herbert Z., Siena, [w:] Barbarzyńca w ogrodzie, Wrocław 1995, s. 111-112.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Herbert Z., Dawni Mistrzowie, [w:] Wiersze zebrane, oprac. Edytorskie R. Krynicki, Kraków 2011, s. 452-453.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ikoniczne i literackie teksty w przestrzeni nowoczesnej dydaktyki, pod red. A. Pilch, M. Rusek, Kraków 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
„Ja – pyłek w oku wszechświata”. Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej Adriany Szymańskiej [rozmawiają: Adriana Szymańska, Iwona Smolka, Krystyna Rodowska i Jacek Napiórkowski], „Tekstualia” 2008, nr 1 (12), s. 90, https://tekstualia.pl/files/66b86dab/jubileusz_adriany_szymanskiej.pdf (dostęp: 2.03.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Janus-Sitarz A., Edukacja polonistyczna w dobie Open AI – zagrożenie czy szansa?, „Refleksje” 2023, nr 4, s. 21.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Karkut D., Malarstwo jako kontekst literatury i języka polskiego w doświadczeniach uczniowskiego odbioru, Rzeszów 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Klee Paul, Ein Mystisches Stadtbild (1920), „Das Werk” 1940, nr 8, s. 210, https://www.e-periodica.ch/digbib/volumes?UID=wbw-003 (dostęp: 26.02.2024); https://i.ebayimg.com/images/g/hXgAAOSwnlRhQd~T/s-l1600.jpg (dostęp: 15.11.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Klee P., Magiczne kwadraty, oprac. J.-É. Muller, tłum. H. Pawlikowska, Warszawa 1976.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Księżyk J., Znaczenie ekfrazy dla poetyki narracji eseistycznej – formy ocalenia wartości i doświadczenia piękna w eseistyce Zbigniewa Herberta, Lublin 2017, s. 40-41; 112.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Dwadzieścia pięć twarzy dziewczyny z perłą. Praktyka czytania dzieł malarskich w procesie kształcenia kulturowo-literackiego, Kraków 2018, s. 10-11.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kotula A., Krakowski P., Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973, s. 101.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kurczab H., Pogranicza sztuk i konteksty literatury pięknej, Rzeszów 2001, s. 8; 42-75.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kurczab H., Scalanie treści kształcenia w przygotowaniu zawodowym nauczyciela polonisty, Rzeszów 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kurczab H., Z badań nad nauczaniem integrującym języka polskiego (problemy teorii i praktyki), „Polonistyka” 1982, nr 1, s. 21-33.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mazur E., Kilka uwag o pięknie praktycznym (na przykładzie poezji przełomu XX i XXI wieku inspirowanej malarstwem Jana Vermeera van Delft) [w:] Dyskursy pogranicza. Wektory literatury, pod red. J. Pasterskiej i Z. Ożoga, Rzeszów 2019, s. 632-633; 636-638.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mazur E., Wartościowanie estetyczne w ekfrazie (na przykładzie wiersza „Kobiety Rubensa” Wisławy Szymborskiej), [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Jóźwicka-Marzec, A. Karczewska, S.J. Żurek przy współpracy M. Nowak, Wydawnictwo KUL, Lublin 2019, s. 527-539.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Międzyliteratura jako przestrzeń dialogu. Studia dedykowane pamięci Profesor Anny Pilch, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mikołajczak M. „W cieniu heksametru”. Interpretacje wierszy Zbigniewa Herberta, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2004. s. 78; 130.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pilch A., Formy wyobraźni. Poeci współcześni przed obrazami wielkich mistrzów, Kraków 2010, s. 124.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pilch A., Problemy integracji literatury i malarstwa w szkole, [w:] Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004, s. 198-199; 203.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum. Język polski. Zakres podstawowy i rozszerzony, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r., Dz. U. z dnia 2 marca 2018 r., Poz. 467, s. 24; 28.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Słownik pojęć i tekstów kultury, pod red. E. Szczęsnej, Warszawa 2002, s. 151.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 2002, s. 218-219.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szymańska A., Nieprzerwany dialog. Wiersze z lat 1968-2019, posłowie W. Kaliszewski, Warszawa 2019, s. 208; 239-240.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szymańska A., Z dziennika dywersantki, Sopot 2006, s. 44-45.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Śliwiński P., Figury podniebne, „Polonistyka” 2001, nr 10, s. 629.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tomaszewska G.B., Wygnanie i wdzięczność. Czesław Miłosz „Po wygnaniu” i Józef Chełmoński – Bociany, [w:] Polonistyka i świat wartości…, s. 467-481.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wantuch W., Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego, Kraków 2005, s. 71-89.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wysłouch S., Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wysłouch S., Literatura i semiotyka, Warszawa 2001, s. 86-88.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Zagajewski A., Jechać do Lwowa i inne wiersze, Warszawa 2009, s. 55.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Zagajewski A., Ziemia ognista, Poznań 1994, s. 16.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia