Nauczanie retorycznej argumentacji jako element kształcenia podmiotowego – trudności i szanse
PDF

Słowa kluczowe

rhetoric
argumentation
subject education
Polish as a school subject

Jak cytować

Ryszka-Kurczab, M. (2024). Nauczanie retorycznej argumentacji jako element kształcenia podmiotowego – trudności i szanse. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Didacticam Litterarum Polonarum Et Linguae Polonae Pertinentia, 15(398). https://doi.org/10.24917/20820909.15.18

Abstrakt

In the core curriculum of the Polish language in secondary schools, many areas of knowledge and skills are indicated as rhetorical, while the area of argumentative, persuasive and polemical competencies is recognised as rhetorical par excellence. The article draws attention to the fact that argumentative and polemical issues, combining the issue of language use with the issue of correct and incorrect thinking, are realised to an unsatisfactory degree within the framework of Polish language (literary and linguistic) education. The school essay, which is considered to be an argumentative form of writing, hardly deals with genuinely controversial topics and teaches explanation and illustration by example rather than critical analysis of different ways of thinking and correct inference. In the opinion of the author of this article, argumentative and polemical competencies belong to the competencies of the future, because living in Western democratic societies, which are changing dynamically and becoming increasingly multicultural, will inevitably involve the ability to critically evaluate different (and often mutually contradictory) positions and reasonings. Given the fact that the argumentative component of rhetorical education is currently insufficiently implemented at school, the author calls for a reconsideration of the way in which methodological solutions are designed. This will allow for reliable practice of argumentative and polemical skills included in the core curriculum as content and objectives of education.

https://doi.org/10.24917/20820909.15.18
PDF

Bibliografia

Arystoteles, Retoryka, [w:] tegoż, Retoryka – Poetyka, przeł., wstęp i kom. H. Podbielski, Warszawa 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bakuła K., Retoryka a kształcenie językowe w kontekście współczesnej idei edukacji europejskiej, [w:] tegoż, Kształcenie językowe w szkole podstawowej w świetle współczesnych teorii psychologicznych i lingwistycznych. Projekt nowej metodyki, Wrocław 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Burke K., Rhetoric of Motives, New York 1962.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Garavelli B.M., Podręcznik retoryki, przeł. M. Ryszka -Kurczab, Kraków 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gray J., Dwie twarze liberalizmu, przeł. P. Rymarczyk, Warszawa 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego (część ustna oraz część pisemna na poziomie podstawowym) od roku 2022/2023, oprac. Centralna Komisja Egzaminacyjna, okręgowe komisje egzaminacyjne, Warszawa 2021, https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Informator_EM2023_jezyk_polski_PP.pdf (dostęp 28.02.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kennedy G.A., Classical Rhetoric and Its Christian and Secular Tradition from Ancient to Modern Times, London 1980, s. 37.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kisielewicz A., Logika i argumentacja. Praktyczny kurs krytycznego myślenia, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kłakówna Z.A., Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przeł. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lemmermann H., Szkoła debaty, Wrocław 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lichański J.Z., Edukacja retoryczna w USA. Próba oceny, [w:] Dydaktyka retoryki, red. B. Sobczak, H. Zgółkowa, Poznań 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mrazek H., Retoryka w kształceniu językowym uczniów, [w:] Z uczniem pośrodku. Podmiotowa dydaktyka literatury, języka, kultury, red. Z. Budrewicz, M. Jędrychowska, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Oleszczak D., Paradoksy nauczania retoryki, [w:] Uwieść słowem czyli retoryka stosowana, red. J.Z. Lichański, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ornatowski C.M., Nauczanie retoryki w USA. Orientacje, założenia, praktyka, [w:] Uwieść słowem czyli retoryka stosowana, red. J.Z. Lichański, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Perelman Ch., Imperium retoryki, przeł. M. Chomicz, Warszawa 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Perelman Ch., Olbrechts- Tyteca L., Nouvelle rhétorique, Paris 1958.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz kształcenia w profilach w liceach profilowanych, Dz.U. z 2001 r. nr 61, poz. 625.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, Dz.U. z 2018 r., poz. 467, https://isap.sejm.gov.pl/ isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000467 (dostęp: 5.02.2024).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rubinell S., Ars Topica. The Classical Technique of Constructing Arguments from Aristotle to Cicero, New York 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rusinek M., Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ryszka -Kurczab M., Argumentacja retoryczna – koncepcje klasyczne współczesne ujęcia podręcznikowe, [w:] Dialog z tradycją, t. VIII, red. M. Puda -Blokesz, M. Ryszka -Kurczab, Kraków 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ryszka -Kurczab M., Sylogizm retoryczny Arystotelesa – na pograniczu retoryki i teorii argumentacji, [w:] Retoryka klasyczna i retoryka współczesna. Pola i perspektywy badań, red. C. Mielczarski, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rzymowska L., U źródeł pojmowania retoryki, Wrocław 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Szymanek K., Wieczorek K., Wójcik A., Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów, Warszawa 2005.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Teon z Aleksandrii, Wstępne ćwiczenia retoryczne, [w:] Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie, oprac., przekł. i kom. H. Podbielski, Lublin 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tokarz M., Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

Downloads

Download data is not yet available.