Abstrakt
The article compares the widely held belief in the educational environment regarding the rights to dignity of students and teachers – rights that encompass subjectivity and the consideration of risks associated with freedom – with the interpretation of these beliefs in the Matriculation Exam Guide for the Polish Language (at both basic and extended levels) in force since 2023. The interpretation of the painting Annunciation by Lorenzo Lotto serves as argumentative material, highlighting the universal human right to dignity and to the risk inherent in the freedom that is characteristic of the dramaturgy of encountering otherness. It is argued that such a formula applies to the encounter between a student, a teacher, and a text in a school setting because only then is there a chance for a subjective and profound interpretive engagement with the lesson material. The author asserts that the guidelines and examples provided in the Matricu lation Exam Guide contradict the opportunity to reveal the subjectivity of students, promoting only the reproduction of ready‑made knowledge.
Bibliografia
Bobiński W., Uczyć po ludzku. Literatura w świetle ekologii edukacji, Kraków 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekładzie z języków oryginalnych oprac. zespół polskich biblistów pod red. benedyktynów tynieckich, Poznań 1965.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fichte J.G., Powołanie człowieka, przeł. A. Zieleńczyk, Kęty 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Harari Y.N., Homo deus. Krótka historia jutra, przeł. M. Romanek, Kraków 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego jako przedmiotu dodatkowego (część pisemna na poziomie rozszerzonym) od roku szkolnego 2022/2023, oprac. Centralna Komisja Egzaminacyjna, okręgowe komisje egzaminacyjne, Warszawa 2021, https:// cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Informator_ EM2023_jezyk_polski_PR.pdf (dostęp: 7.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego (część ustna oraz część pisemna na poziomie podstawowym) od roku szkolnego 2022/2023, oprac. Centralna Komisja Egzaminacyjna, okręgowe komisje egzaminacyjne, Warszawa 2021, https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_ 2023/Informatory/Informator_EM2023_jezyk_polski_PP.pdf (dostęp: 7.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Janus‑Sitarz A., Książki zadające pytania. Pogranicza literatury dla dorosłych i niedorosłych, Kraków 2023.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, tłum. przejrzał A. Landman, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłakówna Z.A., Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV–VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołodziej P., Literatura grozi myśleniem, Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Leociak J., Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach, Wołowiec 2022 (e‑book).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lotto L., Zwiastowanie, Pinacoteca Civica w Recanati, gogle.art, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/Lorenzo_Lotto_‑_Annunciation_‑_WGA13697.jpg (dostęp: 24.10.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mickiewicz A., Dziady, cz. III, [w:] tegoż, Dramaty. Dzieła, t. III, oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mickiewicz A., Wiersze. Dzieła, t. I, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rzepińska M., Siedem wieków malarstwa europejskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk 1979.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rzepińska M., W kręgu malarstwa, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steiner G., Nauki mistrzów, przeł. J. Łoziński, Poznań 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Steiner G., Rzeczywiste obecności, przeł. O. Kubińska, Gdańsk 1997. Tischner J., Inny. Eseje o spotkaniu, Kraków 2017 (e‑book).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia